Aandelen hebben slecht gepresteerd in 2022. Vooral groeiaandelen, zoals Adyen, ASML en JustEat, moesten het ontgelden. De sterke daling van aandelenkoersen wordt toegeschreven aan de oorlog in Oekraïne en de rentestijging op obligaties. De meeste bedrijven presteren echter nog steeds goed in hun bedrijfsvoering. Beleggers kunnen een stuk goedkoper instappen dan een jaar geleden. Is dit voor beleggers een moment om in te stappen of kun je beter nog even wachten?
Verschil tussen een correctie, bear markt en crash
De ene koersdaling is de andere niet. Zo zijn er ook veel verschillende termen en definities om een dalende markt te beschrijven. Een correctie wordt gebruikt als de koers 10% onder de vorige top staat. Daalt de koers verder naar -20% dan spreken we over een bear markt. Die term is vernoemd naar de aanval van een beer die naar beneden slaat (tegenover de bull die zijn hoorns omhoog duwt). Een krach of crash hangt niet samen met een percentage, maar meer met de gebeurtenis die zorgt voor paniek en verkopen.
Hoe vaak komt een aandelencorrectie voor?
Een daling van 10% komt veel vaker voor dan je vooraf zou denken. In meer dan de helft van de jaren daalt de koers meer dan 10% vanaf een eerdere top. In sommige jaren komt het zelfs twee keer in 1 jaar voor. De gemiddelde jaarlijkse daling van de Europese aandelenindex is vanaf 1980 ruim 15%. Ondanks die negatieve statistieken is het rendement in meer dan 75% van de jaren positief. In de VS leidt maar 20% van de correctie tot een bear markt; in de andere gevallen herstellen de koersen.
“Stocks take the stairs up and the elevator down”
Een korte blik op een koersgrafiek van een aandelenindex maakt duidelijk dat koersen over langere periodes rustig omhoog gaan en sneller dalen in kortere periodes. Dat heeft te maken met onze psychologie. Als de koersen stijgen blijven we rustig omdat het gaat zoals we verwachten. Als de koersen zakken, worden we onrustig door de emotionele pijn van het verlies. We denken na over verkopen omdat we niet nog meer verlies willen leiden. 
Psychologen hebben onderzocht dat de pijn van een verlies twee keer zo veel emotie geeft dan het plezier van een vergelijkbare winst. Maar omdat je bereid bent dat risico en die pijn te accepteren mag je op de lange termijn ook een hoger rendement verwachten.
Wat kun je doen om je vermogen te beschermen?
Ondanks alle statistieken uit het verleden en psychologische verklaringen voelt een koersdaling toch vervelend. Hierna volgen een aantal tips om uit de waan van dag te stappen en verstandige beslissingen te nemen over je beleggingen:
1. Beleg met een plan voor de lange termijn
Tijdens de correctie pak je het beleggingsplan erbij. Hoe lang heb je nog de tijd? Is die tijd voldoende voor koersherstel? 'Time in the market' is belangrijker dan 'timing the market'. Was je van plan periodiek bij te storten? Blijf dat dan doen. Je kunt goedkoper bijkopen dan eerder. Twijfel je over je plan? Overleg dan met een financieel specialist.
2. Spreid je beleggingen
In een gespreide portefeuille compenseren bedrijven die goed presteren voor tegenvallende beleggingen. De bovengenoemde statistieken zijn gebaseerd op gespreide mandjes. Het risico van individuele aandelen is hoger en daardoor komen correcties en dergelijke nog veel vaker voor. Door je vermogen te spreiden loop je minder risico en verlaag je de kans dat je door emotie de verkeerde keuzes maakt.
Leden van onze DBAandelenclub krijgen toegang tot een dashboard met onze topselectie van de 40 beste duurzame aandelen. Deze selectie is gebaseerd op analyses van meer dan 3500 bedrijven. Wij nemen je de gehele aandelenresearch uit handen en zorgen ervoor dat je alle informatie snel, praktisch en tijdig bij de hand hebt. Zo kun je in slechts 15 minuten per maand je duurzame en verantwoorde beleggingsportefeuille bijhouden. Benieuwd naar de DBAandelenclub? Klik hier voor meer informatie.
3. De beste beursdagen komen gelijk na de slechtste dagen
Als we een lijstje maken van de beste beursdagen, dan valt op dat die gelijk na een sterke daling optreden. Beleggers verkochten hun aandelen uit angst voor een event, dat niet optrad of minder impact had dan verwacht. De koersen herstellen vervolgens snel. Als je de beste 10 dagen mist over een periode van 20 jaar dan kun je zomaar de helft minder rendement halen. Je raadt het al: als je verkoopt tijdens de daling is de kans groot dat je het herstel ook gedeeltelijk mist.
4. Beleggen is investeren
Als aandelenbelegger koop je een stukje van een bedrijf. Door te investeren in bedrijven met een goed track record, een goed product, een groeiende markt en een sterke balans heb je niet zoveel met de waan van de dag te maken. Het is belangrijker dat het goed gaat met het bedrijf. Op lange termijn zal de koers namelijk altijd de ontwikkeling van de winst en het dividend volgen. De focus op de echte bedrijven in je portefeuille geeft vertrouwen.
Hoe is de actuele waardering?
Beleggers beoordelen of de beurs duur of goedkoop is aan de hand van de waardering. Een veel gebruikte maatstaf is de koers/winst-verhouding (K/W), hoeveel keer moet je de winst betalen. Als beleggers positief zijn over de toekomst en verwachten dat de winst gaat stijgen, dan zijn ze bereid meer keer de huidige winst te betalen. Andersom zullen pessimistische beleggers een lagere prijs betalen. In 2022 zijn de koersen sterk gedaald, terwijl de winsten nog zijn gegroeid. Daardoor is de koers/winst-verhouding gedaald. De K/W is daardoor lager dan het gemiddelde in de afgelopen 10 jaar. Beleggers zijn negatief vanwege de berichten over hoge inflatie en een mogelijke recessie.
Instappen, bijkopen of nog even wachten?
Zoals je wellicht al had verwacht is er geen eenduidig antwoord op deze vraag. Het hangt af van je beleggingsplan en je beleggingsstrategie. In het verleden herstelden de koersen in verreweg de meeste gevallen van een stevige daing. Heb je de tijd en wil je het risico nemen, dan kun je nu goedkoper instappen of bijkopen dan een paar maanden geleden. Maar dat wil niet zeggen dat je over een paar weken niet nog goedkoper kunt instappen.
Wil je niet teveel risico lopen, dan kun je het beste gespreid instappen. Als de koersen herstellen, dan profiteer je van het instappen, als de koersen zakken dan heb je nog een deel over om op een lager niveau in te stappen.
