De invloed van emotie op beleggers kan grote gevolgen hebben. Sommige beleggers zeggen zelfs dat je zelf je grootste vijand bent bij beleggen. Emoties kunnen namelijk je keuzes beïnvloeden. Door sommige van deze keuzes kun je geld verliezen. Het is daarom belangrijk om je bewust te zijn van de meest voorkomende emoties. En natuurlijk hoe je kunt voorkomen dat deze emoties je benadelen. In dit blog kun je meer lezen over vaak voorkomende emoties bij beleggen en hoe je ervoor zorgt dat deze zo min mogelijk impact hebben op jouw resultaten.
Angst
Een van de emoties die je bij beleggen kunt krijgen is angst. Angst kan op veel verschillende manieren voorkomen bij beleggen. Zo kun je bijvoorbeeld de angst hebben dat je op het verkeerde moment bent in- of uitgestapt of de angst dat je vermogen minder waard wordt. Nog een vaak voorkomende angst is FOMO. FOMO staat voor 'fear of missing out'. Misschien herken je het wel, je ziet bijvoorbeeld in het nieuws of hoort van een kennis iets over een populaire belegging zoals Bitcoin of Tesla. Op het moment dat je hoort dat iemand daar goed van profiteert, wil je dit ook. Echter ben je op dit moment vaak al te laat. Toch zijn er beleggers die op zo'n moment bang zijn om iets te missen. Het goede rendement wat andere beleggers hebben gehaald, willen zij ook.
Bezorgdheid
Als de waarde van een belegging daalt zijn er veel beleggers die zich bezorgd voelen. Wat nou als de belegging blijft dalen? Juist op dat moment kan het belangrijk zijn om geduld te bewaren. Misschien daalt je belegging wel met 5% om vervolgens met 15% te stijgen. Dan is het natuurlijk zonde als je de belegging na 4% daling hebt verkocht. Houd je lange termijn doel in gedachte. Als je met een lange termijn visie aan het beleggen bent is dit helemaal belangrijk. Hoewel het verleden geen garanties biedt voor de toekomst, laat de geschiedenis zien dat de beurskoersen gemiddeld altijd nog zijn gestegen over langere periodes.
Paniek
Stel je voor dat je beleggingen enorm hard dalen. Wat doe je dan? Veel beleggers raken in paniek en verkopen snel hun beleggingen. In sommige gevallen kan dit erg slecht uitpakken. Als voorbeeld gebruik ik Apple. Voor de .com bubbel barstte op 28-8-2000 was één aandeel Apple $1,136 waard. Na een paar kleine dalingen verliest Apple vervolgens in twee dagen zoveel waarde dat de prijs voor één aandeel $0,45 is. Dat is een daling van ongeveer 60% in een hele korte tijd. Maar nu komt het. Stel dat je op het hoogste moment 1000 aandelen Apple had gekocht. Op het moment dat dit blog geschreven is, zou dit betekenen dat je na 21 jaar ongeveer $123.000 gemaakt hebt van $1170.
De kans dat je aandelen op het hoogste punt in 2000 had gekocht is natuurlijk erg klein. Als je een jaar eerder 1000 aandelen had gekocht, was het resultaat hetzelfde geweest, alleen dit keer met een inleg van ongeveer $600.
Confirmation bias
Volgens de confirmation bias of bevestingsvooroordeel zijn mensen vaak onbewust op zoek naar informatie die eigen ideeën, overtuigingen of hypotheses bevestigen. Hierdoor kun je bij het selecteren van een belegging soms onbewust alleen maar de voordelen zien van een belegging waar je al een goed gevoel bij had. Ook dit valt onder emotie. Als je bijvoorbeeld affectie hebt met een bedrijf en je gaat onderzoeken of het een goede belegging is, is de kans groot dat je meer gefocust bent op de positieve aspecten en minder op de negatieve aspecten. Probeer daarom altijd eerst op zoek te gaan naar de negatieve aspecten en hier aandacht aan te besteden.
Geluk
Ook geluk is een emotie die je beleggingen kan beïnvloeden. Stel dat je een mooi rendement hebt gemaakt, dan ben je daar waarschijnlijk erg gelukkig en blij mee. Dit is geen enkel probleem. Wat wel een probleem is, is dat sommige beleggers zich hierna euforisch voelen. Ze kunnen het gevoel krijgen dat ze nu wel weten hoe ze het moeten aanpakken. Dit is een gevaar voor beginnende beleggers. Het zou natuurlijk zomaar kunnen dat je de vorige keer toevallig op een mooi moment bent ingestapt. Of dat je door toeval een mooi rendement hebt weten te halen. Blijf daarom altijd objectief en maak keuzes gebaseerd op feiten, niet gebaseerd op gevoelens.
De cyclus van emotie
Het vervelende van emoties bij beleggen is dat ze vaak precies tegenovergesteld van de markt werken. De meeste euforie, en dus vaak ook de bereidheid om te investeren, zit op het moment dat de markt in de buurt van zijn top zit. De meeste potentie is op dit moment al geweest en er is weinig ruimte voor beleggingen om nog verder te groeien.
De meeste angst komt vaak aan het einde van grote dalingen. Dit zijn eigenlijk de beste momenten om te beleggen, maar veel beleggers durven of willen niet op dat moment beleggen. Een bekende quote van Warren Buffet, een van de meest succesvolle beleggers ooit, luidt: "be fearful when others are greedy, and greedy when others are fearful." Als je de tijd hebt om te wachten, zou je dus kunnen stellen dat het verstandig is om te beleggen als andere beleggers huiverig zijn. Ook ander een andere beleggers, Baron the Rothschild, heeft een quote: "Buy when there's blood in the streets, even if the blood is your own." Met het laatste deel van deze quote bedoelt Rothschild dat je extra beleggingen moet kopen als de beurzen laag staan. Op deze manier kun je namelijk profiteren van het moment om te proberen je verlies goed te maken.
Hoe sluit je emotie uit?
Je kunt emotie uitsluiten door te beleggen met een plan en een strategie. In dit plan stel je eerst je doelen op. Dit kunnen doelen zijn zoals eerder met pensioen gaan of (klein)kinderen helpen met studeren. Op basis van dit doel kun je bepalen hoeveel geld je nodig hebt over een bepaald aantal jaar. Op basis hiervan kun je bijvoorbeeld weer bepalen hoeveel geld je maandelijks moet beleggen om je doel te bereiken. Hier kun je een strategie bij bepalen. In sommige gevallen kunt het bijvoorbeeld lonen om meer of minder risico te nemen.
Regels kunnen ook helpen om de invloed van emoties te beperken. Je kunt je beleggingen namelijk automatiseren als je belegt op basis van bepaalde regels. Als je bijvoorbeeld regels maakt over op welk moment je beleggingen koopt of verkoopt en je voert dit exact uit zoals van te voren bedacht, geef je emoties niet de kans om je gedrag te beïnvloeden.
Een voorbeeld van een plan is dat je €200 per maand opzij zet om te beleggen. Eens per maand leg je dit in gedurende 20 jaar. Je belegt in bepaalde ETF's. Over ETF's kun je hier meer lezen. Op deze manier kun je beleggingen spreiden en door maandelijkse in te leggen maak je gebruik van een gemiddelde aankoopkoers.
