Steeds meer jongeren gaan beleggen. Het is tegenwoordig heel gemakkelijk om een beleggingsrekening te openen. In combinatie met stijgende beurskoersen en negatieve rente is dat voor veel mensen reden om te beleggen. Een goede zet. Jongeren kunnen hun geld over het algemeen langdurig investeren. Des te langer de beleggingshorizon, des te meer je vermogen kan groeien. Mits je weet wat je doet. Want met beleggen is het net als met autorijden: als je niet weet hoe je afremt, vlieg je uit de bocht. Vooral jonge beleggers zijn bereid om hogere risico’s te nemen. Deze strategie kan gevaarlijk zijn en uitlopen op een teleurstelling.
Het NIBUD (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) heeft samen met Rabobank onderzoek gedaan naar onder andere de motivatie en kennis van jonge beleggers. Het rapport geeft inzicht in de keuzes van jonge beleggers. De resultaten zijn verhelderend – en geven tegelijk ook reden tot grote zorg.
Het aantal jonge beleggers stijgt
Het aantal particuliere beleggers in Nederland blijft stijgen. Vooral onder jongeren is beleggen populair. 42% van de Nederlanders tussen in de leeftijd van 18 t/m 30 jaar belegt. Dat zijn ruim 1,2 miljoen mensen. Jongeren zijn vooral geïnteresseerd in passief inkomen. Kort gezegd: geld maken zonder ervoor te hoeven werken. Dat is een goede ontwikkeling. Door de stijgende pensioenleeftijd en meer onzekerheid over de financiële toekomst zijn jongeren veel bewuster met geld bezig.
Waarom beleggen jongeren
Op de vraag waarom jongeren beleggen geeft ca. 80% vermogensopbouw en rendement als reden. Tegelijk ziet meer dan de helft beleggen (ook) als een hobby. Vooral jongeren die uitsluitend in cryptovaluta investeren vinden de uitdaging aantrekkelijk.
Hieronder een overzicht van de top 5 redenen waarom jongeren wel, of juist niet beleggen:
Top 5 redenen om te beleggen | Top 5 redenen om niet te beleggen |
Vermogen opbouwen | Te weinig kennis over beleggen |
Voor het hogere rendement | Te risicovol |
Leuke manier om met geld bezig te zijn | Weet niet waar te beginnen |
Om snel doelen te behalen | Te ingewikkeld |
Voor de spanning | Geen geld over om te investeren |
bron: NIBUD, november 2021
Aandelen of crypto’s
Desgevraagd geeft 31% van de jongvolwassenen aan traditioneel te beleggen. De helft hiervan heeft naast aandelen, obligaties, fondsen en/of indextrackers ook cryptovaluta in hun portefeuille.
10% van de jonge beleggers investeert uitsluitend in crypto’s. Vooral de belofte van “grote stappen, snel thuis” lijkt erg aantrekkelijk voor ze. Veel jongeren vinden traditionele beleggingen ook minder uitdagend. Een derde is ervan overtuigd, dat crypto’s de betere keuze zijn. Interessant genoeg is bijna 2/3 van de jonge beleggers zich ervan bewust dat de keuze erg risicovol is.
Jonge beleggers nemen steeds meer risico
Uit een eerder onderzoek van IPSOS bleek het aantal 'voorzichtige' beleggers af te nemen. De groep beleggers die bereid is hogere risico’s te nemen stijgt juist. Dat kan voor problemen zorgen. Om een groot vermogen op te bouwen is het behoud van vermogen namelijk belangrijker dan hoge rendement. Bekende beleggers zoals Warren Buffett, Ray Dalio en Jack Bogle hebben niets voor niets veel aandacht voor risicobeheer in hun strategie.
bron: IPSOS Consumentenmonitor beleggen, najaar 2020
Te weinig aandacht voor doelen bij beleggen
"Zonder doel kun je ook niet scoren", zou Johan Cruijff gezegd hebben. Om het succes van je beleggingen te beoordelen, moet je eerst een doel vaststellen. Vervolgens maak je een beleggingsplan dat doel te bereiken. Een gedisciplineerde uitvoering van je beleggingsplan vergroot de kans op succesvol beleggen. Het IPSOS-rapport laat echter zien dat meer dan de helft van de zelfstandige beleggers geen inzicht heeft in de haalbaarheid van hun doelen! Ongeduld en beleggen zonder duidelijk plan zijn bij beleggen een gevaarlijke cocktail.
bron: IPSOS Consumentenmonitor beleggen, najaar 2020
Zoals we hierboven konden zien, wijst het NIBUD onderzoek uit, dat “snel doelen behalen” een van de top 5 redenen is waarom jongeren beginnen met beleggen. Terwijl de kans op een positief rendement juist veel groter is bij een lange beleggingshorizon.
Inzicht in kosten
Het wordt beleggers makkelijker gemaakt om de financiële markt op te gaan. Het aanbod aan beleggingsapps neemt in rap tempo toe, waardoor mensen makkelijker beginnen met beleggen.
In de snelheid wordt een belangrijke factor over het hoofd gezien: de invloed van kosten. Betaal je een paar procent aan kosten, dan verdampt het mooie rendement waarvoor je zoveel risico genomen hebt als sneeuw voor de zon. En als het plan niet werkt, en het rendement negatief wordt, dan moet je toch kosten betalen en krimpt het vermogen nog harder.
Toch geeft een derde van beleggers van alle leeftijdscategorieën aan de kosten van hun beleggingen niet opgezocht of niet gezien te hebben. Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor en inzicht in de beleggingskosten. Door een paar eenvoudige aanpassingen kun je de kosten al behoorlijk verlagen.
bron: IPSOS Consumentenmonitor beleggen, najaar 2020
Toegankelijkheid en invloed van social media
Jonge beleggers gebruiken sociale media vaker voor hun beleggingsstrategie dan andere beleggers. Op sociale media promoten diverse influencers een luxe levensstijl die wordt mogelijk gemaakt door te investeren en passief inkomen. Dit verklaart waarom juist beleggers tussen de 18 en 35 hoog beleggen om zo vroeg mogelijk te stoppen met werken.
FIRE beweging
De FIRE-beweging heeft hierin een cruciale rol gespeeld. FIRE staat voor Financial Independent Retiring Early – in goed Nederlands financieel onafhankelijk en eerder met pensioen gaan. Een levensstijl die vooral onder millenials populair is. FIRE is ontstaan in de VS. Het concept van FIRE is om zuinig te leven en het bespaarde geld te investeren voor later. Daarnaast wordt er naar manieren gezocht om extra vermogen op te bouwen door bv. een tweede baan of extra klussen zoals bijles geven.
Het is natuurlijk aan te raden om zo vroeg mogelijk te beginnen met vermogensopbouw voor de toekomst. Gevaarlijk wordt het op het moment dat de (jonge) belegger te gretig wordt. Om bij die vergelijking met autorijden te blijven: een bocht afsnijden is zelden een goed idee.
Wees kritisch op Finfluencers
Finfluencers is een samentrekking van Financial influencers. Sommige influencers, al dan niet prominente personen met enorme reikwijdte op social media beloven vaak gouden bergen. Ze bevelen of strategieën aan die voor de gemiddelde belegger niet haalbaar zijn (bv. op grote schaal investeren in vastgoed) of ronduit gevaarlijk zijn, zoals zonder te spreiden alles in te zetten op crypto’s. Vraag jezelf af of de finfluencer zelf zijn geld verdient met beleggen, of leeft hij van de dure cursus die je kunt kopen om de 'geheime' strategie te leren.
Onervaren beleggers trappen sneller in malafide praktijken. Met het toenemen van de risicohouding komt beleggingsfraude ook steeds vaker voor. Tussen 2018 en 2020 is het vermogen dat door fraude verloren ging meer dan verdubbeld. Ook bij de fraudehelpdesk stijgt het aantal klachten i.v.m. oplichtingspraktijken dramatisch. Wees jezelf bewust van jouw FOMO, oftewel the Fear Of Missing Out. Als je vaak hoort of leest dat anderen bakken met geld verdienen, dan is het verleidelijk om daar ook in mee te gaan.
Besef over belang van een financiële buffer
Het nieuwste NIBUD-rapport laat zien dat de meerderheid van de jongvolwassenen zich wel degelijk bewust is van het belang van een financiële buffer. 77% vindt dat je alleen moet beleggen met geld dat je kunt missen. Zelfs 84% vindt het belangrijk om een reserve te hebben om in geval van nood op terug te kunnen vallen.
Jongeren beseffen duidelijk dat het onverstandig is om te beleggen geld dat je niet kunt missen of, in het ergste geval, helemaal niet hebt. Toch waarschuwde de AFM eerder dit jaar dat veel jongeren bij DUO maximaal lenen voor hun studiefinanciering en met dat geld vervolgens beleggen. Geen goede strategie, want beleggen brengt altijd risico’s met zich mee. Omdat met name jongeren vaak geen vangnet hebben kan dit tot schulden leiden die een jongere nog lange tijd kunnen achtervolgen.
Hoeveel kennis over beleggen hebben jongvolwassenen?
Om inzicht te krijgen in het kennisniveau van jonge beleggers heeft het NIBUD één vraag uit het kennistoets over financiële geletterdheid aan ze voorgelegd: “Een aandeel van één bedrijf geeft normaal gesproken een zekerder rendement dan een aandelenfonds.” Voor de goede orde: Het juiste antwoord hierop is “niet juist”.
De uitkomst van deze vraag was nogal schokkend. 43% van de ondervraagden gaf het verkeerde antwoord, waarbij het vrijwel geen verschil maakte of de respondent belegt of niet. Extra opvallend was dat uit de groep, die het verkeerde antwoord gaf, een ruime meerderheid zegt dat je alleen moet beginnen met beleggen als je er ook verstand van hebt. Dat betekent dat ze kennis wel belangrijk vinden, deze echter zelf niet hebben – en zich er blijkbaar niet bewust van zijn.
Uit een IPSOS studie eerder dit jaar bleek dat dit ook van toepassing is voor beleggers. Het vertrouwen in de eigen kennis en kunde bij risicozoekende beleggers is groter dan in andere groepen. 26% is het eens met de stelling “Ik ben een bovengemiddeld goede belegger”. Dat terwijl over het algemeen de zelfverzekerdheid onder beleggers tussen 2019 en 2020 afgenomen is.
bron: IPSOS Consumentenmonitor beleggen, najaar 2020
Uit wetenschappelijk onderzoek wisten we al dat zelfoverschatting één van de grootste valkuilen is bij beleggen. In het NIBUD onderzoek wordt dit bevestigd uit het gegeven dat 42% van de beleggers, die het verkeerde antwoord gaven bij de kennisvraag, van mening is geen advies van een expert nodig te hebben. Een kwart van de groep met een verkeerd antwoord ziet bovendien beleggen in aandelen, obligaties, fondsen of indextrackers niet als risicovol.
bron: NIBUD, november 2021
Duurzaam beleggen voor minder risico
Door duurzaamheid mee te nemen bij je beleggingskeuzes kun je eenvoudig het beleggingsrisico verlagen. Duurzame bedrijven voldoen beter aan de wet- en regelgeving. Verder zorgen ze beter voor hun personeel, waardoor ze minder verloop hebben en minder kennisverlies. Ook spelen ze beter in om maatschappelijke trends zoals minder CO2-uitstoot, verantwoorder omgaan met afval en meer aandacht voor diversiteit en inclusiviteit. Daardoor lopen duurzame bedrijven minder kans om geconfronteerd te worden met maatschappelijke protesten en zelfs boycots.
Kennis en inzicht: de sleutelwoorden voor verantwoord beleggen
De moderne belegger is jonger en neemt meer risico. We moedigen onze klanten aan om zo snel mogelijk te beginnen met beleggen. En de droom om eerder te kunnen stoppen met werken, horen we tijdens onze cursussen het vaakst als reden voor beleggen.
Beleggen is een goede manier om financieel vooruit te gaan, te zorgen voor de toekomst en ja, ook voor het behalen van persoonlijke doelstellingen zoals eerder stoppen met werken. Maar we kunnen het niet vaak genoeg benadrukken: doe het verantwoord en met beleid. Dit is precies waarom we met DuurzaamBeleggenAcademie begonnen zijn: om het kennisniveau van beleggers te bevorderen. Want kennis en inzicht zijn de sleutelwoorden als het om een verantwoord beleggen gaat. Ze maken het verschil tussen financiële vrijheid nu en in de toekomst en een leven in onzekerheid.
Om risico’s beheersbaar te houden geven we hierbij 6 tips voor duurzame vermogensgroei:
- Maak eerst een plan voordat je begint met beleggen. Denk na over jouw doelen en hoe je deze op een realistische manier kunt bereiken.
- Beleg met eigen geld dat je langere tijd kun missen. Houd een financiële buffer aan en onthoud: om een passief vermogen op te bouwen heb je een actief vermogen nodig als vangnet.
- Gouden bergen bestaan niet. Loop daarom niet blindelings achter de kudde aan. Onderzoek goed de risico’s van een investering voordat je er instapt.
- Spreiden, spreiden en nog eens spreiden. Dé gouden tip om snel rijk te worden bestaat niet. Als je al je eieren in een mandje stopt, loop je het risico dat ze allemaal stuk vallen.
- Let op de kosten! De snelste manier om meer rendement te behalen is door minder kosten te betalen.
- Houd rekening met duurzaamheid. Duurzaam beleggen levert meer rendement op dan traditionele, ze zijn minder risicovol én je draagt bij aan een mooiere wereld!
