Ondanks de angst voor grote economische problemen door de oorlogen en de hoge rente was het jaar 2023 goed voor beleggers. Aan het einde van het jaar vragen we ons natuurlijk af of 2024 weer zo’n goed beursjaar wordt. In dit blog kijken we terug op het vorige jaar en worden de onderwerpen benoemd waar beleggers rekening mee moeten houden in het aankomende jaar.
Wat bepaalde het beursjaar 2023
De S&P500, bestaande uit de 500 beurgenoteerde Amerikaanse bedrijven, heeft een rendement van bijna 20% behaald in 2023. Echter geeft dit mooie rendementspercentage een vertekend beeld. De ‘Magnicifent 7’ heeft namelijk een gezamenlijke stijging laten zien van 80% dit jaar en door hun zware gewicht in de index bepaald dat een groot deel van het hele index-rendement. Dit zijn de bedrijven: Apple, Tesla, NVIDIA, Meta, Amazon, Google en Microsoft. Deze exceptionele stijging valt te verklaren door de opmars van Artificial Intelligence in 2023, waardoor beleggers bereid waren hoge premies te betalen voor bedrijven die actief zijn op het gebied van AI.
Naast de opmars van AI is de afkoelende inflatie een andere reden voor het goede rendement. Dit jaar hebben de centrale banken hun rentes tot recordhoogte verhoogd. Met succes, want de stijging van de inflatie is gedraaid naar een dalende trend. Waar de inflatie in september 2022 nog op 14,5% stond,. Kwam die in november 2023 op 1,6% uit. De daling van de inflatie komt door de enorme rentestijgingen die dit jaar hebben plaatsgevonden. Al met al was het een bewogen jaar met een hogere rente, dalende inflatie en grote invloed van zwaar gewogen bedrijven in de aandelenindices.
Heeft de rente voldoende invloed gehad op de inflatie?
Sinds de centrale banken de rente hebben verhoogd, is de inflatie afgenomen. Zoals eerder benoemd heeft dat tot een desinflatie geleid. Een desinflatie impliceert een vertraging van de inflatie. De prijsontwikkeling van energie (gas, elektriciteit en stadsverwarming) beïnvloedt al een lange tijd de ontwikkelingen van de inflatie. Als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de afhankelijk van Rusland voor gas en olie, schoten de energieprijzen omhoog. Dat zorgde in eerste instantie voor een enorme stijging van de inflatie. Inmiddels zijn de energieprijzen weer gedaald en zijn we dat ook terug in de inflatiecijfers. De inflatie wordt namelijk gemeten als de verandering in prijzen ten opzichte van dezelfde maand van voorgaand jaar. Hoewel de prijzen in sommige gevallen nog steeds relatief hoog zijn, is de inflatie niet meer zo hoog.
Door de desinflatie hoeven centrale banken de rente niet langer te verhogen. Dat zorgt bij veel beleggers voor meer vertrouwen, hetgeen was terug te zien in het vierde kwartaal van 2023 in een opleving van de koersen. Beleggers verwachten dat de rente in 2023 enkele keren wordt verlaagd, waardoor het aantrekkelijker wordt om in aandelen te investeren.
De rentestijgingen zorgen voor tegenwind voor duurzaam beleggen
Duurzaam beleggen is de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden. Vanaf 2020 is meer dan de helft van de nieuwe investeringen naar duurzame beleggingen gegaan. In 2023 presteerden ESG indices ruim 4% beter dan een gemiddelde aandelenindex. Bedrijven die in de duurzame energietransitie bezig zijn, zoals windmolens en zonne-energie hebben het echter lastig. De hoge rentetarieven en de onrust binnen Europa met de oorlogen zorgden voor uitstel van investeringen in duurzame oplossingen en daar heeft het aandelenrendement onder te leiden.
De klimaattop COP28 in Dubai zorgt wel voor een positieve ontwikkeling binnen de wereldwijde verduurzaming. Er is namelijk voor het eerst in een slotverklaring gesproken over het geleidelijk afstappen van fossiele brandstoffen. Deze verklaring wordt al ruim 20 jaar besproken, maar tot 13 december 2023 kwam daarop geen akkoord. De slottekst van de klimaattop sluit af met de doelstelling: In 2025 moet de uitstoot 60% lager zijn.
Zorgt de hogere rente voor een recessie?
De stijgende rente heeft ook een invloed op de algemene economie. De economie remt namelijk af wanneer de rente stijgt. Een hogere rente zorgt bijvoorbeeld voor hogere financieringskosten voor bedrijven waardoor de investeringen dalen. Naast bedrijven hebben ook consumenten last van de stijgende rente. De rente zorgt ervoor dat consumentenleningen duurder worden waardoor consumenten minder grotere bestedingen doen.
In het derde kwartaal vertoonde de economische groei in de eurozone een lichte daling van -0,1%. Als de eurozone volgend kwartaal weer krimpt, is er sprake van een technische recessie. Hoewel de term recessie vaak angstige gevoelens oproept bij beleggers, verwachten wij dat de impact op de aandelenkoersen beperkt zal zijn. De arbeidsmarkt is nog steeds sterk met een beperkte werkloosheid en het financiële systeem is vrij goed gekapitaliseerd.
In 2024 hebben aandelenmarkten meerdere gezichten
De eerder genoemde hoge rendementen en de zware gewichten van Magnificent 7 aandelen hebben gezorgd voor scheefgroei op de financiële markten. Veel statistieken die we verzamelen over aandelen worden vertekend door de Magnificent 7. Zo is de waardering van de S&P 500 index en de MSCI world index relatief hoog, waardoor het perspectief minder interessant is. Maar als je kijkt naar indices waar de magnificent 7 aandelen niet in vertegenwoordigd zijn, dan blijken die veel aantrekkelijker gewaardeerd. Binnen ons universum zien we veel aandelen met een aantrekkelijke waardering en interessante groeivooruitzichten. Wij focussen ons daarom in 2024 op het zoeken naar dergelijke aandelen. Vaak worden aandelen afgestraft na een korte periode waarin de groei of winst tegenvalt, maar op de lange termijn zijn ze goed gepositioneerd. Denk aan de situatie van Adyen in de afgelopen zomer. Borgwarner, Everest RE en NN Group zijn voorbeelden van bedrijven die naar onze smaak te laag gewaardeerd zijn.
Bovenstaande wordt ook onderbouwd door een onderzoek van Schroders. In de Equity Lens van November 2023 wordt een onderzoek toegelicht waarin wordt gekeken naar de impact van het gewicht van de top 10 holdings van de S&P 500 op het rendement. Er blijkt een sterk verband tussen een hoge concentratie van grote bedrijven in de index en daaropvolgende underperformance van de marktwaarde gewogen index ten opzichte van de gelijkgewogen index. Momenteel is de index sterk geconcentreerd, waardoor het volgens het onderzoek loont om af te wijken van de marktwaarde weging.
Bij een stijgende rente presteren waarde- aandelen met een hoog dividend over het algemeen beter dan groeiaandelen. Daarbij komt het mooi uit dat waarde-aandelen op dit moment historisch goedkoop zijn ten opzichte van groeiaandelen. Het goede rendement van AI-gerelateerde aandelen heeft het waarderingsverschil nóg groter gemaakt. De meeste beleggers zoeken waarde-aandelen door te kijken naar de koers-/winst verhouding, maar uit onderzoek blijkt dat de koers-/boekwaarde een betere maatstaf is. Ook is een hoog dividendrendement vaak een indicatie van een lage waardering. Vanwege de hoge rente is het verstandig om bedrijven met een hoge schuld te vermijden.
Vooruitzichten voor 2024
- Inflatie blijft afnemen waardoor centrale banken in de loop van het jaar de rente verlagen
- Akkoord klimaattop en rentedalingen zorgen voor meer perspectief voor duurzame beleggers
- Koersen grote groeibedrijven komen onder druk
- Veel mogelijkheden bij small- en midcaps en waarde-bedrijven
